SLACHTOFFER

 Toen mijn jongste broer geboren werd, voelde mijn moeder zich het slachtoffer van Het Grote Gezin. O, o, o, wat had ze een medelijden met zichzelf. Hoe haar kinderen zich voelden was van minder belang. Nee, zij was het slachtoffer en als zij niet gelukkig was, mocht niemand dat zijn. Mijn vader en de jongsten ontzag ze maar haar frustraties leefde ze uit op haar oudere kinderen. Voornamelijk op mijn zusje en mij.

Als kind wil je dat je ouders gelukkig zijn dus ik wrong mij in allerlei bochten om mijn moeder tevreden te stellen. Het is me nooit gelukt. Ik heb haar vanaf mijn 13e tot ik het huis uit ging nooit zien lachen of iets aardigs horen zeggen. Dat was overigens een familiekwaal. Haar ouders, broers en zus heb ik ook nog nooit zien lachen. Nooit!

Mijn moeder hield ook niet van muziek of dieren. Ook zo eigenaardig. En dan sprak ze namens het hele gezin: 'Wij zijn nu eenmaal niet muzikaal.' Jij niet, mam. Wij godzijdank wel en we zijn gek op dieren.

Ik heb die tijd, dat ik verplicht was met die vrouw onder één dak te leven, ervaren als een oorlog. Waar ik een oorlogstrauma van over heb gehouden. Een totaal liefdeloos bestaan. Mijn zusje beschrijft die tijd als een nachtmerrie.

Nu denk ik: 'Die vrouw was volkomen gestoord.'

Als er toen een Blijf-Van-Mijn-Huis opvang voor kinderen was geweest, zou ik daar naar toe gevlucht zijn op mijn 15e en gezegd hebben: 'Ik verdom het om met die vrouw onder één dak te leven. Ik woon nog liever in een weeshuis.' Maar dat soort instanties bestonden niet. Als mijn moeder ons geslagen had, was het duidelijk geweest. Maar haar sluipende gif was haar passieve agressie. Dat ziet de buitenwereld niet. Die ziet een normaal gezin. Maar achter gesloten deuren woedde een burgeroorlog. 

Iemand zei een keer: 'Jullie waren gegijzeld.' Dat ik, nadat ik in Amsterdam was gaan wonen, nog wel eens een weekendje het ouderlijk huis bezocht, zie ik nu als het Stockholm syndroom.

Ik voelde mezelf zwak omdat ik snakte naar de liefde van mijn ouders. Nu weet ik hoe ik toen had moeten reageren op al het commentaar, kritiek en negativiteit van beide ouders. 'Val dood.'